Claimend gedrag
Ken je dat 's morgens vroeg alles en iedereen klaar maken om de dag te beginnen. Normaal gesproken kan je kind zich prima zelf aankleden, aan tafel gaan zitten om te eten, tanden poetsen en nog even naar het toilet gaan voordat jullie vertrekken naar school. Maar vandaag, vandaag hangt je kind zo aan je.... Je hebt het echt even helemaal gehad, je staat op het punt om je geduld te verliezen. Om je daar dan vervolgens weer rot of zelfs schuldig over te voelen.
Er zijn veel voorbeelden en momenten te noemen waarop je kind claimend gedrag kan laten zien. Over het algemeen hebben de situaties een aantal zaken met elkaar gemeen. Zo moet je als ouder vaak je aandacht verdelen, is er sprake van tijdsdruk en wordt er een appèl gedaan op de zelfstandigheid van je kind. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak ook hooggevoelig (HSP). Zij voelen haarfijn aan dat het nu even 'spannend' is. En kinderen die het spannend vinden hebben een grotere behoefte aan bevestiging, veiligheid, gezien worden.
Vraag je af wat er aan de hand is. Wat is er hetzelfde en wat is er anders dan anders?
De centrale vraag is: "Wat is het dat je kind je laat zien door middel van zijn of haar gedrag?"
Is vandaag echt zoals iedere andere dag? Of is er misschien toch iets anders? Ben je pas van baan veranderd? Gaat je kind op schoolreisje? Is één van jullie ziek aan het worden of pas ziek geweest? Is het bijna vakantie en is je kind moe? Is de vakantie weer voorbij en begint de school weer? Vind je dat je kind meer zelfstandig kan gaan doen en help je minder? Heb je gisteren ruzie gehad met je partner? Heb je iets gehoord wat je nog erg bezig houdt? Hebben jullie vanmiddag een gesprek op school? Wat is er anders dan anders?
Wat laat claimend gedrag meestal zien?
Als je van je kind gewend bent dat het veel zelfstandig regelt en kan, dan zal het claimende gedrag waarschijnlijk een uiting zijn van een behoefte aan veiligheid en bevestiging. Zeker de hele gevoelige kinderen pakken het heel snel op als de 'sfeer thuis' anders is dan anders.
Claimend gedrag kan ook aangeleerd zijn, in dat geval is je kind gewend dat jij heel veel voor hem/ haar regelt. Als je dat dan nu 'even niet doet', dan is je kind in de war. Wat doet mama nou? Waarom helpt papa niet? Vaak met boze buien, hangen, huilen tot gevolg.
Claimend gedrag is dus niet bedoeld om vervelend te zijn. Claimend gedrag uit een behoefte van je kind. Kan je als ouder altijd aan die behoefte voldoen? Nee, natuurlijk niet. Wel is het belangrijk om te zien dat je kind een behoefte uit, ook al is het dan op een wat onhandige en kinderlijke manier. Stel jezelf de vraag wat er anders is dan anders en neem de tijd om stil te staan bij wat dat met je kind doet.
Geen tijd in de hectiek.
Eerlijk is eerlijk, het valt niet mee om op de drukke momenten, die ieder huishouden kent, stil te staan bij dit soort vragen. Er moet veel geregeld worden, jullie lopen allemaal om elkaar heen en ieder heeft zijn eigen taak. Bij het naar school of sporten gaan is er dan ook nog de tijdsdruk. Voor hooggevoelige kinderen is dat al de eerste storende factor. En, zoals je vast wel weet, veel hoogbegaafde kinderen zijn ook hooggevoelig.
Probeer daarom even tijd te vinden, al is het maar tien seconden, om te reflecteren. Wat is er vandaag anders dan normaal? Besteed daar drie positief ondersteunende zinnen aan. Laat je kind weten dat je snapt wat er speelt, dat je de emoties ziet en dat er toch nu het één en ander geregeld moet worden. Beloof om later terug te komen op het gevoel dat er nu is. Het kost je nu een paar minuten, die je anders toch verliest aan 'achter de broek zitten' en stress. Bovendien, oefening baart kunst. Hoe vaker je de positieve ondersteuning geeft, hoe vanzelfsprekender het zal gaan en hoe meer je kind(eren) leert/ leren dat je ze ziet, erkent en ondersteunt.
Liever op een eerder moment.
Wanneer heeft jouw kind behoefte aan een extra knuffel, een paar bemoedigende woorden, bevestiging, zekerheid en veiligheid? Zodra je die momenten helder hebt kan je ze vaak al van te voren zien aankomen. Enkele voorbeelden:
- Het is de eerste schooldag en je kind vindt dit reuze spannend. Voelt je kind ook jouw spanning?
- Het is de eerste schooldag en je kind heeft er heel veel zin in! Maar, je jongere kind wil ook naar school en is boos en verdrietig dat dat niet mag.
- Er is een uitje met school of een schoolreisje.
- Eén van jullie blijft thuis vanwege ziekte.
- Eén van jullie werkt vandaag vanuit huis.
- enz. enz.
Vaak kan je de momenten waarop claimend gedrag voor kan komen al een beetje zien aankomen. Wen je daarom aan om je agenda regelmatig door te nemen, met je kind in je achterhoofd. Bekijk wat de mogelijk lastige momenten zijn. En kies een rustig moment om samen vast te praten over wat er gaat komen. Zo creëer je de mogelijkheid om, zonder spanning of stress, samen na te denken over wat er gaat komen en wat een fijne manier is om dat te doen of te regelen. Waar en hoe kan je de behoefte van je kind in je agenda inpassen?
Laat je kind zien dat je luistert en meedenkt, dat je serieus neemt wat je hoort en er zoveel mogelijk rekening mee probeert te houden. Voor hoogbegaafde kinderen, die heel graag autonoom willen zijn, is het heel belangrijk om te merken dat er naar ze geluisterd wordt. Leg uit wat wel of niet mogelijk is en spreek af hoe je daar mee omgaat.
Mogelijke oplossingen.
Soms is het genoeg om wat extra tijd te nemen. Een kwartier eerder opstaan is een oplossing die voor veel kinderen en ouders goed werkt. Andere kinderen hebben behoefte aan overzicht en structuur, geef ze een kalender op hun kamer. Noteer daarop de afspraken die voor je kind belangrijk zijn. Denk in mogelijkheden en oplossingen, vraag je kind wat het fijn zou vinden. Samen vinden jullie de oplossing die bij jullie past.